108. DE VLUCHTELING.

©Frieda Goovaerts 2025. Alle rechten voorbehouden.

Toen Troje viel trokken de overlevenden op zoek naar een nieuw, veilig nestje. Eeuwen later bevrijdde Mozes zijn volk van tirannie. Migratie is van alle tijden en tot vandaag blijven mensen grenzen trotseren op de vlucht voor oorlog, klimaat en geaardheid. De wereld verandert maar migratie niet.

Mijn moeder werd geboren in Uden (Nederland) in 1916 en kreeg de naam Juliana naar de toenmalige koningin van Nederland. Mijn grootouders waren Belgische vluchtelingen, lieten in mei 1915 alles achter en trokken te voet met hun vier kinderen naar Uden. Aangrijpend, uitputtend en onvoorstelbaar hard. Nederland opende zijn armen en vluchtoorden verrezen razendsnel om de duizenden gezinnen te huisvesten. Onderwijs, horeca, geneeskunde, ontspanning, het was er allemaal en iedereen kreeg taken toegewezen die bij hun vaardigheden pasten.

In 1917 mochten Belgische gezinnen vertrekken uit de vluchtoorden volgens een gefaseerde en geplande aanpak om overlast te vermijden. Mijn grootouders vertrokken in 1915 met vier kinderen en kwamen weer thuis met vijf kinderen in 1917. Ooit waren Nederland en België één land (Het Verenigd Koninkrijk Der Nederlanden) met een gemeenschappelijke taal en cultuur. Nu is migratie complexer met nieuwe uitdagingen maar de essentie blijft: een zoektocht naar veiligheid en toekomst.

Een vluchteling is geen reiziger maar een zoeker naar een nieuwe plek en een nieuwe toekomst. Een reiziger kan altijd terug naar huis maar een vluchteling niet. Hij moet vertrekken, hij heeft geen andere keuze. En natuurlijk is niet elke vluchteling een profiteur of een misdadiger net zomin als elke Belg een wielrenner is of elke Nederlander op klompen loopt.

We willen helpen, maar het hoge aantal migranten maakt het ons quasi onmogelijk om iedereen te helpen. Het evenwicht is nog altijd niet gevonden.

En zoals altijd wil ik, ook hier, met een positieve noot eindigen. Migranten brengen nieuwe culturen met zich mee, rare gewoontes en verrassend goed eten. De Syrische bakker brengt zijn recepten mee, de Afghaanse ingenieur zijn kunde, de Marokkaan zijn kruiden en wij verbazen nieuwkomers met onze biercultuur, onze kroketten en onze klodders mayonaise. Culturen vermengen verrijken ons mits we de angst uitsluiten en elkaar met een open geest benaderen.

Foto: mijn grootouders in Uden met kleine Juliana (mijn moeder) op schoot.

YouTube – Frans Halsema & Jenny Arean -Vluchten kan niet meer (op losse groeven 1974).

YouTube – Willem Vermandere – Bange blanke man.